زمینه ها، موقعیت تاریخی و وحدت اندیشه و عمل
با وقوع کودتای جنایتکارانه ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲، نابودی دولت ملی محمد مصدق و جنبش چپ نیرومند دوره فوق، ایران بطور قطعی در مسیر تسلط اختناق فاشیستی و تبدیل شدن به یک کشور نیمه مستعمره امپریالیسم آمریکا قرار گرفت. دهها نفر از افسران نزدیک به حزب توده ایران با اتهامات بی پایه به جوخه اعدام سپرده شدند و حسین فاطمی وزیر امور خارجه دولت منتخب مردم بدون هیچ گونه دلایل حقوقی متکی بر قانون اساسی کشور با تنی بیمار به دار آویخته شد. هزاران نفر از مخالفین رژیم، بازداشت شده، از محل کار خود اخراج و یا وادار به خروج از کشور گردیدند. با ابزارهای سرکوب دولت نظامی و سپس ایجاد سازمان سرکوب سیستماتیک ساواک، هر شکلی از فعالیت دموکراتیک-پارلمانی با بی رحمی غیرقابل تصوری درهم شکست و ریشه کن شد.
در کنار درنده خویی کودتاچیان، رهبری جبهه ملی با ارتکاب خیانتی بزرگ و از پیش فکر شده، دولت ملی منتخب مردم را در سینی گذاشته، دو دستی به قدرت‌های امپریالیستی و رژیم کودتایی محمدرضا پهلوی تقدیم کرد. رهبری فرصت طلب و سازشکار حزب توده، تنها حزب متشکل، اجتماعی و مردمی کشور نیز از عمل به وظیفه عاجل خود و سازماندهی مقاومت مردمی علیه کودتای نظامی سرباز زد.
کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲، اولین تهاجم امپریالیسم آمریکا پس از جنگ دوم جهانی به یک دولت منتخب بود و مقدمه همه کودتاهای بعدی امپریالیستی در سرتاسر جهان در قرن بیستم گشت. با ظهور کمونیسم به عنوان قدرت پیروز علیه فاشیسم هیتلری، تبدیل آن به یک نظام قدرتمند و شکل دادن به توازن قوای جدید بین‌المللی، و واقعیت عینی قد علم کردن جامعه سوسیالیستی در برابر نظم استثمارگرانه سرمایه داری، دول غربی سیاست سرکوب فاشیستی را علیه دولت های منتخب مردم و جنبش چپ در پیش گرفتند.
ایران دهه های ۴۰ و ۵۰ شمسی نمونه روشن کشوری تحت سلطه اختناق هولناک امپریالیستی گشت که همه تاروپود سیاسی آن را رژیم پلیسی بیسابقه و زندان و شکنجه و اعدام در خود پیچیده بود. در جامعه هیچ صدای مخالفت سیاسی و نقد و اعتراضی علیه تاخت و تاز حکومت ترور ساواک وجود نداشت. گویی به یکباره بر همه کشور گرد مرگ و نیستی پاشیده اند. در چنین فضای اختناق غیرقابل تصوری بود که طلایه های پیدایش سازمان چریکهای فدایی خلق، پیکره له شده جامعه، روان زخمی نسل جوان و خودآگاهی ملی تحقیر شده ایرانی را لمس کردند.
حماسه سیاهکل در روز ۱۹ بهمن سال ۱۳۴۹ را یک جریان سیاسی-انقلابی از میان نیروی اجتماعی روشنفکران، دانشجویان و کارگران کمونیست مرتبط با آنان برپا کرد. نیروی دانشجویان و روشنفکران کشور در دهه های ۳۰، ۴۰ و ۵۰ شمسی در ابعاد کمی و کیفی گسترش همه جانبه ای یافته بود؛ و هر نیروی اجتماعی در دوران پیدایش و گسترش آن تحت شرایط مساعد، مستعد ایفای یک نقش تاریخی-انقلابی است. طبقه پرولتاریای صنعتی در اروپای قرن نوزدهم و اوائل قرن بیستم درست در چنین موقعیت تاریخی-انقلابی قرار گرفت. لحظات ایفای نقش تاریخی-جهانی پرولتاریای صنعتی اروپا را انقلاب کمون پاریس در سال ۱۸۷۱ در دوران اوج تکامل رقابت آزاد سرمایه داری، و در دوران پیدایش انحصارات و امپریالیسم نیز انقلاب سوسیالیستی بزرگ اکتبر در سال ۱۹۱۷ رقم زدند.
سازمان چریکهای فدایی خلق ایران نیز سازمان سیاسی نیروی بزرگ اجتماعی جدید روشنفکران، دانشجویان و کارگران کمونیست در مرحله ایفای نقش تاریخی آن محسوب میشد. پیدایش این سازمان حادثه ای خلق الساعه نبود و ظهور چندین روند پیاپی و موازی یکدیگر به زمینه‌های تشکیل و عملکرد تاریخی آن تعلق دارند:
۱- تجارب ارزنده مبارزات ملی و کارگری دهه ۲۰ شمسی و لحظه وقوع کودتای امپریالیستی ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ علیه دولت ملی مصدق و جنبش چپ ایران، سرچشمه های اولیه آن را پی ریزی کردند؛
۲- دهه ۳۰ شمسی تا مقطع رفرم ارضی سال ۱۳۴۲، نطفه های استقلال یابی از سنت غیر انقلابی حزب توده، گسست از شیوه فعالیت جبهه ملی در همدستی با وضعیت حاکم که مبارزات علنی غیر سازشکارانه این نیروی جدید را بدنبال داشتند؛
۳- دهه ۴۰ شمسی مراحل دستیابی به استراتژی و تاکتیک و اهداف روشن مبارزاتی روز، تشکل یابی سیاسی-انقلابی آن و آغاز عملیات مسلحانه در سیاهکل را شامل گشت؛
۴- و در انتها: دهه۵۰ شمسی دوره عملکرد انقلابی در ابعاد ملی و شکل دادن به یک صف بندی سیاسی جدید و راهگشا در جامعه را با هدف فوری کشاندن توده های مردم به مبارزات علنی تشکیل میدهد.
با توسل نسل جوان به انجام عملیات تاریخ ساز سیاهکل نه فقط یک نیروی اجتماعی جدید به عرصه تحولات سیاسی ایران گام گذاشت، بلکه انقلاب بنیان کن بهمن نیز با قدرت سهمگین و غیرقابل کنترل آن به حرکت در آمد. جنبش انقلابی پیشتاز فدایی همانگونه که باور داشت و آن را مداوما اعلام میکرد، در دیوارهای بلند خفقان پلیسی رژیم کودتایی پهلوی شکاف انداخت و با رزم فداکارانه، مداوما گسست در سیستم سرکوب رژیم ساواک را عمیق‌تر ساخت، و صحت باور خود مبنی بر ضربه‌پذیر بودن رژیم ساواک را به نمایش گذاشت. توده میلیونی مردم ایران، سال به سال، از فضای خفقان عادت کرده به آن خارج شده و عاقبت در سالهای ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ به عرصه اعتراضات و مبارزات خیابانی کشیده شدند.
انقلاب توده‌ای ضد سلطنتی فقط ۸ سال پس از آغاز رزم پیشتازان فدایی در سیاهکل، در روزهای ۲۱ و ۲۲ بهمن سال ۱۳۵۷ با اقدام بموقع نیروهای مسلح سازمان چریکهای فدایی خلق از مقابل دانشگاه تهران، شیرازه حکومت ترور پهلوی را درهم پیچید؛ و همین واقعیت تاریخی غیرقابل انکار، نمایش حقانیت تئوری و عمل رزمندگان سیاهکل در روز ۱۹ بهمن سال ۱۳۴۹ و سند وحدت اندیشه و عمل نسل پیشتاز انقلاب بهمن بود.
اکبر تک دهقان
۲۰ بهمن ۱۴۰۳-۸ فوریه ۲۰۲۵
ــــــــــــــــــــ
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر